Bibles in ancient languages
Old translations
Modern translations

Septante 3 Maccabées 6

Pentateuch
Historical books
Poetical Writings
Prophetic Books
Chapter
Verses
1
Ελεαζαρος δέ τις ἀνὴρ ἐπίσημος τῶν ἀπὸ τῆς χώρας ἱερέων, ἐν πρεσβείῳ τὴν ἡλικίαν ἤδη λελογχὼς καὶ πάσῃ τῇ κατὰ τὸν βίον ἀρετῇ κεκοσμημένος, τοὺς περὶ αὐτὸν καταστείλας πρεσβυτέρους ἐπικαλεῖσθαι τὸν ἅγιον θεὸν προσηύξατο τάδε

Eleazaros dé tis anḕr epísēmos tō̂n apò tē̂s chṓras hieréōn, en presbeíōi tḕn hēlikían ḗdē lelonchṑs kaì pásēi tē̂i katà tòn bíon aretē̂i kekosmēménos, toùs perì autòn katasteílas presbytérous epikaleîsthai tòn hágion theòn prosēýxato táde
2
Βασιλεῦ μεγαλοκράτωρ, ὕψιστε παντοκράτωρ θεὲ τὴν πᾶσαν διακυβερνῶν ἐν οἰκτιρμοῖς κτίσιν,

Basileû megalokrátōr, hýpsiste pantokrátōr theè tḕn pâsan diakybernō̂n en oiktirmoîs ktísin,
3
ἔπιδε ἐπὶ Αβρααμ σπέρμα, ἐπὶ ἡγιασμένου τέκνα Ιακωβ, μερίδος ἡγιασμένης σου λαὸν ἐν ξένῃ γῇ ξένον ἀδίκως ἀπολλύμενον, πάτερ.

épide epì Abraam spérma, epì hēgiasménou tékna Iakōb, merídos hēgiasménēs sou laòn en xénēi gē̂i xénon adíkōs apollýmenon, páter.
4
σὺ Φαραω πληθύνοντα ἅρμασιν, τὸν πρὶν Αἰγύπτου ταύτης δυνάστην, ἐπαρθέντα ἀνόμῳ θράσει καὶ γλώσσῃ μεγαλορρήμονι, σὺν τῇ ὑπερηϕάνῳ στρατιᾷ ποντοβρόχους ἀπώλεσας ϕέγγος ἐπιϕάνας ἐλέους Ισραηλ γένει.

sỳ Pharaō plēthýnonta hármasin, tòn prìn Aigýptou taútēs dynástēn, eparthénta anómōi thrásei kaì glṓssēi megalorrḗmoni, sỳn tē̂i hyperēphánōi stratiā̂i pontobróchous apṓlesas phéngos epiphánas eléous Israēl génei.
5
σὺ τὸν ἀναριθμήτοις δυνάμεσιν γαυρωθέντα Σενναχηριμ, βαρὺν ’Ασσυρίων βασιλέα, δόρατι τὴν πᾶσαν ὑποχείριον ἤδη λαβόντα γῆν καὶ μετεωρισθέντα ἐπὶ τὴν ἁγίαν σου πόλιν, βαρέα λαλοῦντα κόμπῳ καὶ θράσει σύ, δέσποτα, ἔθραυσας ἔκδηλον δεικνὺς ἔθνεσιν πολλοῖς τὸ σὸν κράτος.

sỳ tòn anarithmḗtois dynámesin gaurōthénta Sennachērim, barỳn ’Assyríōn basiléa, dórati tḕn pâsan hypocheírion ḗdē labónta gē̂n kaì meteōristhénta epì tḕn hagían sou pólin, baréa laloûnta kómpōi kaì thrásei sý, déspota, éthrausas ékdēlon deiknỳs éthnesin polloîs tò sòn krátos.
6
σὺ τοὺς κατὰ τὴν Βαβυλωνίαν τρεῖς ἑταίρους πυρὶ τὴν ψυχὴν αὐθαιρέτως δεδωκότας εἰς τὸ μὴ λατρεῦσαι τοῖς κενοῖς διάπυρον δροσίσας κάμινον ἐρρύσω μέχρι τριχὸς ἀπημάντους ϕλόγα πᾶσιν ἐπιπέμψας τοῖς ὑπεναντίοις.

sỳ toùs katà tḕn Babylōnían treîs hetaírous pyrì tḕn psychḕn authairétōs dedōkótas eis tò mḕ latreûsai toîs kenoîs diápyron drosísas káminon errýsō méchri trichòs apēmántous phlóga pâsin epipémpsas toîs hypenantíois.
7
σὺ τὸν διαβολαῖς ϕθόνου λέουσι κατὰ γῆς ῥιϕέντα θηρσὶν βορὰν Δανιηλ εἰς ϕῶς ἀνήγαγες ἀσινῆ.

sỳ tòn diabolaîs phthónou léousi katà gē̂s rhiphénta thērsìn boràn Daniēl eis phō̂s anḗgages asinē̂.
8
τόν τε βυθοτρεϕοῦς ἐν γαστρὶ κήτους Ιωναν τηκόμενον ἀϕιδὼν ἀπήμαντον πᾶσιν οἰκείοις ἀνέδειξας, πάτερ.

tón te bythotrephoûs en gastrì kḗtous Iōnan tēkómenon aphidṑn apḗmanton pâsin oikeíois anédeixas, páter.
9
καὶ νῦν, μίσυβρι πολυέλεε τῶν ὅλων σκεπαστά, τὸ τάχος ἐπιϕάνηθι τοῖς ἀπὸ Ισραηλ γένους ὑπὸ ἐβδελυγμένων ἀνόμων ἐθνῶν ὑβριζομένοις.

kaì nŷn, mísybri polyélee tō̂n hólōn skepastá, tò táchos epiphánēthi toîs apò Israēl génous hypò ebdelygménōn anómōn ethnō̂n hybrizoménois.
10
εἰ δὲ ἀσεβείαις κατὰ τὴν ἀποικίαν ὁ βίος ἡμῶν ἐνέσχηται, ῥυσάμενος ἡμᾶς ἀπὸ ἐχθρῶν χειρός, ᾧ προαιρῇ, δέσποτα, ἀπόλεσον ἡμᾶς μόρῳ.

ei dè asebeíais katà tḕn apoikían ho bíos hēmō̂n enéschētai, rhysámenos hēmâs apò echthrō̂n cheirós, hō̂i proairē̂i, déspota, apóleson hēmâs mórōi.
11
μὴ τοῖς ματαίοις οἱ ματαιόϕρονες εὐλογησάτωσαν ἐπὶ τῇ τῶν ἠγαπημένων σου ἀπωλείᾳ λέγοντες Οὐδὲ ὁ θεὸς αὐτῶν ἐρρύσατο αὐτούς.

mḕ toîs mataíois hoi mataióphrones eulogēsátōsan epì tē̂i tō̂n ēgapēménōn sou apōleíāi légontes Oudè ho theòs autō̂n errýsato autoús.
12
σὺ δέ, ὁ πᾶσαν ἀλκὴν καὶ δυναστείαν ἔχων ἅπασαν αἰώνιε, νῦν ἔπιδε· ἐλέησον ἡμᾶς τοὺς καθ’ ὕβριν ἀνόμων ἀλόγιστον ἐκ τοῦ ζῆν μεθισταμένους ἐν ἐπιβούλων τρόπῳ.

sỳ dé, ho pâsan alkḕn kaì dynasteían échōn hápasan aiṓnie, nŷn épide: eléēson hēmâs toùs kath’ hýbrin anómōn alógiston ek toû zē̂n methistaménous en epiboúlōn trópōi.
13
πτηξάτω δὲ ἔθνη σὴν δύναμιν ἀνίκητον σήμερον, ἔντιμε δύναμιν ἔχων ἐπὶ σωτηρίᾳ Ιακωβ γένους.

ptēxátō dè éthnē sḕn dýnamin aníkēton sḗmeron, éntime dýnamin échōn epì sōtēríāi Iakōb génous.
14
ἱκετεύει σε τὸ πᾶν πλῆθος τῶν νηπίων καὶ οἱ τούτων γονεῖς μετὰ δακρύων.

hiketeúei se tò pân plē̂thos tō̂n nēpíōn kaì hoi toútōn goneîs metà dakrýōn.
15
δειχθήτω πᾶσιν ἔθνεσιν ὅτι μεθ’ ἡμῶν εἶ, κύριε, καὶ οὐκ ἀπέστρεψας τὸ πρόσωπόν σου ἀϕ’ ἡμῶν, ἀλλὰ καθὼς εἶπας ὅτι Οὐδὲ ἐν τῇ γῇ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν ὄντων ὑπερεῖδον αὐτούς, οὕτως ἐπιτέλεσον, κύριε.

deichthḗtō pâsin éthnesin hóti meth’ hēmō̂n eî, kýrie, kaì ouk apéstrepsas tò prósōpón sou aph’ hēmō̂n, allà kathṑs eîpas hóti Oudè en tē̂i gē̂i tō̂n echthrō̂n autō̂n óntōn hypereîdon autoús, hoútōs epitéleson, kýrie.
16
Τοῦ δὲ Ελεαζαρου λήγοντος ἄρτι τῆς προσευχῆς ὁ βασιλεὺς σὺν τοῖς θηρίοις καὶ παντὶ τῷ τῆς δυνάμεως ϕρυάγματι κατὰ τὸν ἱππόδρομον παρῆγεν.

Toû dè Eleazarou lḗgontos árti tē̂s proseuchē̂s ho basileùs sỳn toîs thēríois kaì pantì tō̂i tē̂s dynámeōs phryágmati katà tòn hippódromon parē̂gen.
17
καὶ θεωρήσαντες οἱ Ιουδαῖοι μέγα εἰς οὐρανὸν ἀνέκραξαν ὥστε καὶ τοὺς παρακειμένους αὐλῶνας συνηχήσαντας ἀκατάσχετον πτόην ποιῆσαι παντὶ τῷ στρατοπέδῳ.

kaì theōrḗsantes hoi Ioudaîoi méga eis ouranòn anékraxan hṓste kaì toùs parakeiménous aulō̂nas synēchḗsantas akatáscheton ptóēn poiē̂sai pantì tō̂i stratopédōi.
18
τότε ὁ μεγαλόδοξος παντοκράτωρ καὶ ἀληθινὸς θεὸς ἐπιϕάνας τὸ ἅγιον αὐτοῦ πρόσωπον ἠνέῳξεν τὰς οὐρανίους πύλας, ἐξ ὧν δεδοξασμένοι δύο ϕοβεροειδεῖς ἄγγελοι κατέβησαν ϕανεροὶ πᾶσιν πλὴν τοῖς Ιουδαίοις

tóte ho megalódoxos pantokrátōr kaì alēthinòs theòs epiphánas tò hágion autoû prósōpon ēnéōixen tàs ouraníous pýlas, ex hō̂n dedoxasménoi dýo phoberoeideîs ángeloi katébēsan phaneroì pâsin plḕn toîs Ioudaíois
19
καὶ ἀντέστησαν καὶ τὴν δύναμιν τῶν ὑπεναντίων ἐπλήρωσαν ταραχῆς καὶ δειλίας καὶ ἀκινήτοις ἔδησαν πέδαις.

kaì antéstēsan kaì tḕn dýnamin tō̂n hypenantíōn eplḗrōsan tarachē̂s kaì deilías kaì akinḗtois édēsan pédais.
20
καὶ ὑπόϕρικον καὶ τὸ τοῦ βασιλέως σῶμα ἐγενήθη, καὶ λήθη τὸ θράσος αὐτοῦ τὸ βαρύθυμον ἔλαβεν.

kaì hypóphrikon kaì tò toû basiléōs sō̂ma egenḗthē, kaì lḗthē tò thrásos autoû tò barýthymon élaben.
21
καὶ ἀπέστρεψαν τὰ θηρία ἐπὶ τὰς συνεπομένας ἐνόπλους δυνάμεις καὶ κατεπάτουν αὐτὰς καὶ ὠλέθρευον.

kaì apéstrepsan tà thēría epì tàs synepoménas enóplous dynámeis kaì katepátoun autàs kaì ōléthreuon.
22
Καὶ μετεστράϕη τοῦ βασιλέως ἡ ὀργὴ εἰς οἶκτον καὶ δάκρυα ὑπὲρ τῶν ἔμπροσθεν αὐτῷ μεμηχανευμένων.

Kaì metestráphē toû basiléōs hē orgḕ eis oîkton kaì dákrya hypèr tō̂n émprosthen autō̂i memēchaneuménōn.
23
ἀκούσας γὰρ τῆς κραυγῆς καὶ συνιδὼν πρηνεῖς ἅπαντας εἰς τὴν ἀπώλειαν δακρύσας μετ’ ὀργῆς τοῖς ϕίλοις διηπειλεῖτο λέγων

akoúsas gàr tē̂s kraugē̂s kaì synidṑn prēneîs hápantas eis tḕn apṓleian dakrýsas met’ orgē̂s toîs phílois diēpeileîto légōn
24
Παραβασιλεύετε καὶ τυράννους ὑπερβεβήκατε ὠμότητι καὶ ἐμὲ αὐτὸν τὸν ὑμῶν εὐεργέτην ἐπιχειρεῖτε τῆς ἀρχῆς ἤδη καὶ τοῦ πνεύματος μεθιστᾶν λάθρᾳ μηχανώμενοι τὰ μὴ συμϕέροντα τῇ βασιλείᾳ.

Parabasileúete kaì tyránnous hyperbebḗkate ōmótēti kaì emè autòn tòn hymō̂n euergétēn epicheireîte tē̂s archē̂s ḗdē kaì toû pneúmatos methistân láthrāi mēchanṓmenoi tà mḕ symphéronta tē̂i basileíāi.
25
τίς τοὺς κρατήσαντας ἡμῶν ἐν πίστει τὰ τῆς χώρας ὀχυρώματα τῆς οἰκίας ἀποστήσας ἕκαστον ἀλόγως ἤθροισεν ἐνθάδε;

tís toùs kratḗsantas hēmō̂n en pístei tà tē̂s chṓras ochyrṓmata tē̂s oikías apostḗsas hékaston alógōs ḗthroisen entháde?
26
τίς τοὺς ἐξ ἀρχῆς εὐνοίᾳ πρὸς ἡμᾶς κατὰ πάντα διαϕέροντας πάντων ἐθνῶν καὶ τοὺς χειρίστους πλεονάκις ἀνθρώπων ἐπιδεδεγμένους κινδύνους οὕτως ἀθέσμως περιέβαλεν αἰκίαις;

tís toùs ex archē̂s eunoíāi pròs hēmâs katà pánta diaphérontas pántōn ethnō̂n kaì toùs cheirístous pleonákis anthrṓpōn epidedegménous kindýnous hoútōs athésmōs periébalen aikíais?
27
λύσατε ἐκλύσατε ἄδικα δεσμά· εἰς τὰ ἴδια μετ’ εἰρήνης ἐξαποστείλατε τὰ προπεπραγμένα παραιτησάμενοι.

lýsate eklýsate ádika desmá: eis tà ídia met’ eirḗnēs exaposteílate tà propepragména paraitēsámenoi.
28
ἀπολύσατε τοὺς υἱοὺς τοῦ παντοκράτορος ἐπουρανίου θεοῦ ζῶντος, ὃς ἀϕ’ ἡμετέρων μέχρι τοῦ νῦν προγόνων ἀπαραπόδιστον μετὰ δόξης εὐστάθειαν παρέχει τοῖς ἡμετέροις πράγμασιν.

apolýsate toùs hyioùs toû pantokrátoros epouraníou theoû zō̂ntos, hòs aph’ hēmetérōn méchri toû nŷn progónōn aparapódiston metà dóxēs eustátheian paréchei toîs hēmetérois prágmasin.
29
ὁ μὲν οὖν ταῦτα ἔλεξεν· οἱ δὲ ἐν ἀμερεῖ χρόνῳ λυθέντες τὸν ἅγιον σωτῆρα θεὸν αὐτῶν εὐλόγουν ἄρτι τὸν θάνατον ἐκπεϕευγότες.

ho mèn oûn taûta élexen: hoi dè en amereî chrónōi lythéntes tòn hágion sōtē̂ra theòn autō̂n eulógoun árti tòn thánaton ekpepheugótes.
30
Εἶτα ὁ βασιλεὺς εἰς τὴν πόλιν ἀπαλλαγεὶς τὸν ἐπὶ τῶν προσόδων προσκαλεσάμενος ἐκέλευσεν οἴνους τε καὶ τὰ λοιπὰ πρὸς εὐωχίαν ἐπιτήδεια τοῖς Ιουδαίοις χορηγεῖν ἐπὶ ἡμέρας ἑπτὰ κρίνας αὐτοὺς ἐν ᾧ τόπῳ ἔδοξαν τὸν ὄλεθρον ἀναλαμβάνειν, ἐν τούτῳ ἐν εὐϕροσύνῃ πάσῃ σωτήρια ἀγαγεῖν.

Eîta ho basileùs eis tḕn pólin apallageìs tòn epì tō̂n prosódōn proskalesámenos ekéleusen oínous te kaì tà loipà pròs euōchían epitḗdeia toîs Ioudaíois chorēgeîn epì hēméras heptà krínas autoùs en hō̂i tópōi édoxan tòn ólethron analambánein, en toútōi en euphrosýnēi pásēi sōtḗria agageîn.
31
τότε οἱ τὸ πρὶν ἐπονείδιστοι καὶ πλησίον τοῦ ᾅδου, μᾶλλον δὲ ἐπ’ αὐτῷ βεβηκότες ἀντὶ πικροῦ καὶ δυσαιάκτου μόρου κώθωνα σωτήριον συστησάμενοι τὸν εἰς πτῶσιν αὐτοῖς καὶ τάϕον ἡτοιμασμένον τόπον κλισίαις κατεμερίσαντο πλήρεις χαρμονῆς.

tóte hoi tò prìn eponeídistoi kaì plēsíon toû hā́idou, mâllon dè ep’ autō̂i bebēkótes antì pikroû kaì dysaiáktou mórou kṓthōna sōtḗrion systēsámenoi tòn eis ptō̂sin autoîs kaì táphon hētoimasménon tópon klisíais katemerísanto plḗreis charmonē̂s.
32
καταλήξαντες δὲ θρήνων πανόδυρτον μέλος ἀνέλαβον ᾠδὴν πάτριον τὸν σωτῆρα καὶ τερατοποιὸν αἰνοῦντες θεόν· οἰμωγήν τε πᾶσαν καὶ κωκυτὸν ἀπωσάμενοι χοροὺς συνίσταντο εὐϕροσύνης εἰρηνικῆς σημεῖον.

katalḗxantes dè thrḗnōn panódyrton mélos anélabon ōidḕn pátrion tòn sōtē̂ra kaì teratopoiòn ainoûntes theón: oimōgḗn te pâsan kaì kōkytòn apōsámenoi choroùs synístanto euphrosýnēs eirēnikē̂s sēmeîon.
33
ὡσαύτως δὲ καὶ ὁ βασιλεὺς περὶ τούτων συμπόσιον βαρὺ συναγαγὼν ἀδιαλείπτως εἰς οὐρανὸν ἀνθωμολογεῖτο μεγαλομερῶς ἐπὶ τῇ παραδόξῳ γενηθείσῃ αὐτῷ σωτηρίᾳ.

hōsaútōs dè kaì ho basileùs perì toútōn sympósion barỳ synagagṑn adialeíptōs eis ouranòn anthōmologeîto megalomerō̂s epì tē̂i paradóxōi genētheísēi autō̂i sōtēríāi.
34
οἵ τε πρὶν εἰς ὄλεθρον καὶ οἰωνοβρώτους αὐτοὺς ἔσεσθαι τιθέμενοι καὶ μετὰ χαρᾶς ἀπογραψάμενοι κατεστέναξαν αἰσχύνην ἐϕ’ ἑαυτοῖς περιβαλόμενοι καὶ τὴν πυρόπνουν τόλμαν ἀκλεῶς ἐσβεσμένοι.

hoí te prìn eis ólethron kaì oiōnobrṓtous autoùs ésesthai tithémenoi kaì metà charâs apograpsámenoi katesténaxan aischýnēn eph’ heautoîs peribalómenoi kaì tḕn pyrópnoun tólman akleō̂s esbesménoi.
35
οἵ τε Ιουδαῖοι, καθὼς προειρήκαμεν, συστησάμενοι τὸν προειρημένον χορὸν μετ’ εὐωχίας ἐν ἐξομολογήσεσιν ἱλαραῖς καὶ ψαλμοῖς διῆγον.

hoí te Ioudaîoi, kathṑs proeirḗkamen, systēsámenoi tòn proeirēménon choròn met’ euōchías en exomologḗsesin hilaraîs kaì psalmoîs diē̂gon.
36
καὶ κοινὸν ὁρισάμενοι περὶ τούτων θεσμὸν ἐπὶ πᾶσαν τὴν παροικίαν αὐτῶν εἰς γενεὰς τὰς προειρημένας ἡμέρας ἄγειν ἔστησαν εὐϕροσύνους, οὐ πότου χάριν καὶ λιχνείας, σωτηρίας δὲ τῆς διὰ θεὸν γενομένης αὐτοῖς.

kaì koinòn horisámenoi perì toútōn thesmòn epì pâsan tḕn paroikían autō̂n eis geneàs tàs proeirēménas hēméras ágein éstēsan euphrosýnous, ou pótou chárin kaì lichneías, sōtērías dè tē̂s dià theòn genoménēs autoîs.
37
ἐνέτυχον δὲ τῷ βασιλεῖ τὴν ἀπόλυσιν αὐτῶν εἰς τὰ ἴδια αἰτούμενοι.

enétychon dè tō̂i basileî tḕn apólysin autō̂n eis tà ídia aitoúmenoi.
38
ἀπογράϕονται δὲ αὐτοὺς ἀπὸ πέμπτης καὶ εἰκάδος τοῦ Παχων ἕως τῆς τετάρτης τοῦ Επιϕι ἐπὶ ἡμέρας τεσσαράκοντα, συνίστανται δὲ αὐτῶν τὴν ἀπώλειαν ἀπὸ πέμπτης τοῦ Επιϕι ἕως ἑβδόμης ἡμέραις τρισίν,

apográphontai dè autoùs apò pémptēs kaì eikádos toû Pachōn héōs tē̂s tetártēs toû Epiphi epì hēméras tessarákonta, synístantai dè autō̂n tḕn apṓleian apò pémptēs toû Epiphi héōs hebdómēs hēmérais trisín,
39
ἐν αἷς καὶ μεγαλοδόξως ἐπιϕάνας τὸ ἔλεος αὐτοῦ ὁ τῶν πάντων δυνάστης ἀπταίστους αὐτοὺς ἐρρύσατο ὁμοθυμαδόν.

en haîs kaì megalodóxōs epiphánas tò éleos autoû ho tō̂n pántōn dynástēs aptaístous autoùs errýsato homothymadón.
40
εὐωχοῦντο δὲ πάνθ’ ὑπὸ τοῦ βασιλέως χορηγούμενοι μέχρι τῆς τεσσαρεσκαιδεκάτης, ἐν ᾗ καὶ τὴν ἐντυχίαν ἐποιήσαντο περὶ τῆς ἀπολύσεως αὐτῶν.

euōchoûnto dè pánth’ hypò toû basiléōs chorēgoúmenoi méchri tē̂s tessareskaidekátēs, en hē̂i kaì tḕn entychían epoiḗsanto perì tē̂s apolýseōs autō̂n.
41
συναινέσας δὲ αὐτοῖς ὁ βασιλεὺς ἔγραψεν αὐτοῖς τὴν ὑπογεγραμμένην ἐπιστολὴν πρὸς τοὺς κατὰ πόλιν στρατηγοὺς μεγαλοψύχως τὴν ἐκτενίαν ἔχουσαν

synainésas dè autoîs ho basileùs égrapsen autoîs tḕn hypogegramménēn epistolḕn pròs toùs katà pólin stratēgoùs megalopsýchōs tḕn ektenían échousan